Obecne badania wskazują, że sterownik nożny unitu stomatologicznego XO FLEX jest najbardziej ergonomicznym z dostępnych na rynku rozwiązań.
Wiadomo, że praca dentysty narażona jest na wystąpienia problemów zdrowotnych związanych z układem mięśniowo-szkieletowym. Nawet 86 proc. dentystów doświadcza bólów szyi i pleców.1 Z tego powodu w różnych badaniach przestudiowano ich pozycję pracy w celu jej optymalizacji, tak by zminimalizować występowanie problemów mięśniowo-szkieletowych.
Podczas gdy fotel stomatologiczny oraz siedzisko lekarza były podmiotem większości badań w tym temacie, to niepozorny sterownik nożny rzadko kiedy był brany pod uwagę w rozważaniach nad ergonomią, mimo że jest niemal stale używany podczas procedur klinicznych.
Badacz rzuca nowe światło
Dr Caroline Gerhard2 zauważyła to przeoczenie i podjęła w swojej dysertacji temat wpływu zasad działania różnych typów dentystycznych sterowników nożnych na pozycję kręgosłupa oraz rozkład nacisku stóp.
Wynik: wszystkie zbadane sterowniki nożne wywołują w pewnym stopniu niefizjologiczną postawę dentystów. Chcąc wytypować najmniej szkodliwy sterownik dowiodła w swojej pracy, że zdecydowanie jest to urządzenie ślizgowo-rotacyjne, produkowane przez XO CARE A/S. Tezę tę potwierdziły zarówno wyniki pomiarów, jak i subiektywne odczucia ochotników.
Bliższa analiza badań
W tym badaniu 63 kandydatów w wieku od 19 do 71 lat podzielono na trzy równe grupy. Osoby w grupie 1 nie miały doświadczenia medycznego i jako tacy nigdy nie korzystali ze sterownika nożnego. Grupa 2 składała się ze studentów ostatniego roku studiów lub lekarzy dentystów z doświadczeniem zawodowym nie większym niż 10 lat, natomiast w grupie 3 występowali lekarze z minimum 10 letnim, a maksymalnie 25 – letnim doświadczeniem w pracy dentysty.
Zmiana pozycji kręgosłupa podczas korzystania ze sterownika nożnego była rejestrowana przez sensory ultradźwiękowe, umocowane na skórze ochotników. Rozkład nacisku stóp był mierzony za pomocą cienkich sensorów na podeszwach butów badanych.
Pomiary były przeprowadzane na czterech różnych sterownikach nożnych, które posiadają wspólne funkcje, ale różnią się konstrukcją i zasadą działania.
Zbadano następujące typy sterowników nożnych:
- (1) uniwersalny sterownik nożny
- (2) łączony ślizgowo-naciskowy sterownik nożny
- (3) sterownik nożny typu "pedał"
- (4) ślizgowo-rotacyjny sterownik nożny XO CARE A/S
Stopa i jej ruch - co nam mówi o ergonomii sterownika nożnego?
Podczas korzystania z uniwersalnego sterownika nożnego (1), stopa poddana jest wyginaniu (zgięciu) oraz rozciąganiu (rozciągnięciu). Do sterowania łączonym ślizgowym sterownikiem nożnym (2), stopa musi operować w ruchu zarówno pionowym jak i poziomym. Podczas ruchu stopa jest wyginana i naciska na pedał.
Operowanie sterownikiem nożnym (3) wymaga wielu ruchów (zgięcia i rozciągnięcia) w osi pionowej, przy stałym stosowaniu ucisku. Używając sterownika ślizgowo-rotacyjnego (4) stopa wykonuje najmniejszy ruch. Wynika to głównie z ruchu poziomego stopy, która przez większość czasu znajduje się na podłożu. W porównaniu wszystkich testowanych sterowników nożnych poddawana jest też najmniejszemu naciskowi. Pierwsze trzy stomatologiczne sterowniki nożne powodują znaczące różnice w naprężeniu odcinka lędźwiowego kręgosłupa, podczas gdy typ ślizgowo-rotacyjny nie wywołuje zmian w tym odcinku kręgosłupa.
Równie dobry jak wygodny
Podsumowując wyniki tych badań, można stwierdzić, iż istnieje związek między sposobem działania sterowników, a zmianami w pozycji kręgosłupa. Ochotnicy biorący udział w teście otrzymali również kwestionariusz, w którym poproszono ich o podzielenie się swoimi odczuciami. Analiza wyników wykazała zależność między opinią wyrażoną w recenzji ochotników, a zmierzonym wpływem na pozycję kręgosłupa.
Sterownik ślizgowo-rotacyjny firmy XO CARE nie tylko uzyskał najlepszy rezultat w pomiarach, ale również został opisany jako najbardziej komfortowy w użytkowaniu.
Źródła:
1Meyer, V. P., Brehler, R., Castro, W. H. M., Nentwig, C.G. Arbeitsbelastungen bei Zahnärzten in niedergelassener Praxis. Köln, München 2001
2Praca doktorska w dziedzinie Stomatologii na wydziale Medycznym Uniwersytetu Goethego we Frankfurcie. “The effect of different operational principles of dental foot controllers on spinal position and foot pressure distribution”, autorstwa Caroline Gerhard, 2011.
